بزه‌دیده و عوام‌گراشدن سیاست کیفری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

بزه‌دیده به شکل­های مختلف موجب ایجاد عوام­گرایی کیفری می‌شود. ترس از جرم و نگرانی عمومی از آن به‌نوعی سخت‌گیری کیفری عوام‌گرا را تشدید می‌کند. اغلب جرائمی با بزه‌دیدگان خاص (از حیث سن و جنسیت) توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را بیشتر جلب می‌کند. بنابراین، این جرائم بیشتر موجب برانگیختگی احساس عمومی و تأثیر آن بر سیاست کیفری می‌شود. بزه‌دیدگان با بیان توقعاتی که از نظام عدالت کیفری دارند، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در فرایند کیفری شرکت می‌کنند. از این طریق نیز بزه‌دیدگان می‌توانند موجب جهت‌دهی سیاست کیفری به‌سوی عوام‌گرایی شوند. بزه‌دیده با گزارش جرم و در مواردی بیان غیرواقعی بزه‌دیدگی و اغراق در آن، زمینة تمرکز رسانه‌ها بر موضوع‌های کیفری را فراهم می‌کند. در این شرایط، امکان حرکت سیاست کیفری به‌سوی عوام‌گرایی فراهم می‌شود. همچنین، اندیشة حمایت افراطی از بزه‌دیدگان، می‌تواند سیاست کیفری را تا مرز نادیده‌گرفتن حقوق متهمان پیش ببرد. بر این مبنا، در این مقاله چگونگی جهت‌گیری سیاست کیفری به‌سوی عوام‌گرایی، تحت تأثیر بزه‌دیده بررسی می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Victim and penal populism

نویسندگان [English]

  • Mahdi Sheidaeean 1
  • Javad Rajabi salman 2
1 Assistant of professor –PhD of criminal law
2 Ph.D candidate of criminal law
چکیده [English]

The victim founds penal populism in the different forms. The crime fear and its public concern somehow intensify the criminal populist crackdown. Often the crimes with special victims (in terms of age and sex), attract attention of media and public opinion further. Thus, these crimes further stimulate public sentiment and consequently affect on penal policy. The victims participate direct and indirect in the criminal process by the expression of their demands from the criminal justice. Also, by means of this method, victim causes the direction of penal policy towards the populism. The victims by report the crime in unreal victimization and its exaggeration, provides focus of media on criminal subjects. In these circumstances, the possibility to move criminal policy towards populism is provided. Also the idea of victim extreme protection could move criminal policy to the point of ignorance of the accused rights. Thus in this article we discuss about the orientation of criminal policy towards populism in the effect of the victim.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Victim
  • populism
  • Penal Policy
  • Populist penal policy
پاک‌­نهاد، امیر (1388). سیاست جنایی ریسکمدار. چاپ اول، تهران: انتشارات میزان
پاک‌­نهاد، امیر (1392). احساس ناامنی و ترس از جرم. مجلة آموزه‌های حقوق کیفری، شماره 5.
پرت، جان (1393). عوام‌گرایی کیفری. ترجمة مجید شعبانی و مسعود باقری، تهران: انتشارات جنگل.
حسینی، سید محمد و دیگران (1388). بررسی نقش دوگانة رسانة جمعی در پیشگیری و وقوع جرم. فصل‌نامة انتظام اجتماعی، سال اول، شماره دوم.
جولیان، وی رابرتز و دیگران (1392). عوام‌گرایی کیفری و افکار عمومی، درس‌هایی از پنج کشور. ترجمة زینب باقری‌نژاد و همکاران، تهران: انتشارات میزان.
دکسردی، والتر اس (1392)، جرم‌شناسی انتقادی معاصر،ترجمه مهرداد رایجیان اصلی و حمیدرضا دانش ناری، تهران، انتشارات دادگستر،چاپ اول.
رجبی پور، محمود (1387)، مبانی پیشگیری اجتماعی از بزهکاری اطفال و نوجوانان، تهران، انتشارات منتهی، چاپ اول.
طاهری، سمانه (1392)، سیاست کیفری سخت‌گیرانه، تهران، انتشارات میزان، چاپ اول.
کاشفی اسماعیل‌زاده،حسن (1384)، جنبش‌های بازگشت به کیفر در سیاست جنایی کشورهای غربی، مجله الهیات و حقوق، شماره 15 و16.
عبدالفتاح، عزت (1371)، از سیاست مبارزه با بزهکاری تا سیاست دفاع از بزه‌دیده:ضرورت یک تغییر بنیادی در سیاست جنایی کنونی، ترجمه سوسن خطاطان و علی حسین نجفی ابرندآبادی، مجله حقوقی –قضایی دادگستری، شماره3.
فارل،استفن و دیگران (1392)، نظم اجتماعی و ترس از جرم در دوران معاصر، ترجمه حمیدرضا نیکوکار، تهران، انتشارات میزان، چاپ اول.
فرجیها، محمد (1386)، بازتاب رسانه‌ای جرم،فصل‌نامه علمی پژوهشی رفا اجتماعی، سال ششم،شماره22.
فرجیها، محمد (1390)،پیشگیری نظریه‌مند از جرم، مجموعه مقالات همایش ملی  علمی-کاربردی پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه،تهران، بنیاد حقوقی میزان،چاپ دوم. صفحات35-58.
محمودی جانکی،فیروز و مرادی حسن‌آبادی (1390)، محسن،افکار عمومی و کیفر گرایی، مجله مطالعات حقوقی،دوره سوم، شماره دوم.
مقدسی، محمدباقر (1390)، عوام‌گرایی و جلوه‌های آن در سیاست کیفری ایران، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
مقدسی، محمدباقر و فرجیها، محمد (1390)،رویکرد عوام‌گرایی کیفری به جرائم جنسی،(مطالعه تطبیقی)، مجله پژوهش‌های حقوق تطبیقی،دوره15.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1389)، تقریرات درس سیاست جنایی، سیاست کیفری عوام‌گرا،گردآوری و تنظیم زینب باقری نژاد، دوره دکتری،نیمسال نخست.